O ilde 65 Yaş Üstüne Yeniden Yasak

Sağlık

Ankara Valisi Vasip Şahin başkanlığında toplanan İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu 65 yaş ve üzeri vatandaşların her gün 10.00-16.00 saatleri arasında sosyal mesafe kuralına riayet etmek ve maske takmak kaydıyla dışarı çıkabileceklerine, bu saatler dışında sokağa çıkmalarının kısıtlanmasına karar verildiği kaydedildi.

Kararda, 65 yaş ve üzeri vatandaşlardan, kamu görevinin niteliği, mevcut durumun aciliyeti ve kamu hizmetinin sürekliliğinin sağlanmasında hizmetine ihtiyaç duyulacak doktorlar, sağlık çalışanları, eczacılar, seçimle iş başına gelmiş kamu görevlileri, sosyal hizmet kuruluşları görevlileri ve benzeri olmak üzere kamu görevlileri ile işletme sahibi, esnaf, tüccar, sanayici, çiftçi, serbest meslek sahipleri ile çalışanlardan durumlarını aktif sigortalılıklarını gösteren SGK hizmet belgesi, vergi kaydı, şirket yetki belgesi, oda veya birlik kimliğinden biriyle belgeleyenler ile meslek odaları başkanlarının söz konusu kısıtlamadan muaf tutulacakları ifade edildi.

Grip Aşısı İçin Puan Hesaplama

Sağlık

Covid-19 salgını nedeniyle talebin arttığı grip aşısı Türkiye’ye geldi ancak aşının kimlere yapılacağı tartışma konusu. Vatandaşın aşıda öncelik almak için isim yazdırdığı eczaneler, ‘Charlson Risk Skoru’na göre grip aşısı yaptırılacağını belirterek vatandaşı aile hekimlerine yönlendirdi. Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu 2. Başkanı Yusuf Eryazgan da taslak algoritmanın kabul edilmesi halinde bir kişinin grip aşısına ulaşabilmesi için ‘Charlson Risk Skoru’na göre 5 puanı geçmesi gerektiğini söyledi.

Grip aşısı geldi ama kimlere yapılacak? (Grip aşısında Charlson Risk Skoru’na göre 5 puan şartı)

Türkiye’de grip aşısı önceki yıllarda ekim ayında yapılıyordu. Yeni tip corona virüs salgını nedeniyle olağanüstü talebin arttığı grip aşısı Türkiye’ye geldi. Ancak başka bir sıkıntı var. Sağlık Bakanlığı henüz kimlerin grip aşısı olması gerektiğine ilişkin algoritmayı resmen yayımlamadı. Bu nedenle sahada aşının kimlere yapılacağı tartışma konusu. Aşıda yaşanan tartışmalara bu kez ‘Charlson Risk Skoru’ ve bunun baz alındığı bakanlığa ait olduğu iddia edilen taslak algoritma damgasını vurdu.

Sağlık Bakanlığı henüz grip aşısıyla ilgili algoritmayı resmi olarak açıklamazken, sosyal medyaya yansıyan, bakanlığın logosunun yer aldığı ‘Charlson Risk Skoru’ puanlamasına göre puanı tutan ve birincil risk grup adı altında saptanan hastaya grip aşısı yapılacağı iddia edildi.

PUANA GÖRE YAPILACAK

Milliyet gazetesinden Aykut Yılmaz’ın haberinde yer verdiği söz konusu taslak algoritmaya göre kişiler “Yüksek, orta ve çok düşük riskli” olarak aile hekimleri tarafından puanlandırılacak. Risk skorunda yer alan hastalıklardan hiçbirine girmeyen kişilere “0” verilerek “risksiz”; 1-2 puanı olanlar ise “çok düşük riskli” kabul edilecek. Bu kişilere grip aşısı yapılmayacak. 3-4 puanda olanlar “orta riskli” kabul edilecek ancak bu kişiler aşı için ikinci fazı bekleyecek. Skor tablosuna göre 5 ve üzerinde puanı olanlar ise “yüksek riskli” kabul edilecek. Bu kişiler aile hekiminin skoru belirlemesinin ardından reçeteyle eczaneden ilacını alacak ardından tekrar aile hekimine giderek aşısını yaptırabilecek.

BİRDEN FAZLA HASTALIK ŞARTI

Taslağın İstanbul Eczacılar Odası tarafından Türkiye İlaç ve Tıbbi Kurumu’na (TİTCK) sunulduğunu kaydeden Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) 2. Başkanı Yusuf Eryazgan, Sağlık Bakanlığı’nın bu konuya ilişkin resmi bir ilanı ve açıklaması bulunmadığını belirterek, “Aşının azlığından dolayı bakanlığın da bunu henüz nasıl çözeceğini bilemediğinden, eczacılar bunu kendi üzerlerinden atmak için daha önce bilimsel yayınlanmış bir algoritmayı bakanlık kabul etmiş gibi lanse ediyor” diyerek tepki gösterdi. Söz konusu taslak algoritmanın uygulanması durumunda birçok kronik hastaya aşı yapılamayacağını kaydeden Eryazgan, 5 puanı geçebilmek ve grip aşısını ücretsiz alabilmek için bir kişinin birden fazla hastalığının olması gerektiğini vurguladı. Eryazgan, şöyle konuştu:

“Geçen dönem biz diyabetli hastaya direkt aşı yaparken şimdi diyabetli hastanın komplikasyonlarının olması lazım. Şekerinin gözüne vurması, böbreğinin zarar görmüş olması lazım. Bir tarafının felç geçirmiş olması gibi. Daha önce 65 yaş üstüne direkt aşı yaparken şimdi 65 yaş üstünün başka hastalıklarının olması lazım. İyice daraltmış liste. Bu da vatandaşın aşıya ulaşmasında büyük engel. Bir de bu aşıya ulaşmak için 3 kere ASM-eczane arasında vatandaş mekik dokuyacak.”

“KOAH HASTALARI LİSTEDE YOK”

Charlson Risk Skoru’na göre 65 yaş üstünün tek başına bu puanlama ile aşıyı hak etmediğini belirten Yusuf Eryazgan, listede yer alan hastalıkları ve puanlamaları şöyle açıkladı:

“KOAH hastaları bu listede hiç yok. Kalp damarlarında tıkanıklığı, akciğerinde ya da midesinde problem olanlar, beyin kanaması geçirmiş buna benzer rahatsızlığı olanlar ve karaciğer rahatsızlığı olan hastalar 1 puan alabiliyor. Aşı için toplam puanın en az 5 ve 5’i geçmesi lazım. Eğer şekeriniz var, gözünüzde problem var veya böbreklerinize şeker vurmuşsa 2 puan alabiliyorsunuz. Böbrek hastalığınız orta veya ağır derecede ise 2 puan. Felç geçirdiysenin 2 puan. Etrafa çok fazla dağılmayan bir kanser türü varsa 2 puan. Lenf kanseriyseniz 2 puan. Karaciğerinizde orta ve ağır derecede bir rahatsızlık varsa 3 puan alabiliyorsunuz. Eğer çevreye yayılmış bir kanser türünüz varsa, AIDS iseniz o zaman 6 puan alabiliyorsunuz. Bu taslak kabul edilirse bir kişi grip aşısı için 5 ve 5’in üzerinde puan alması gerekmekte.”

CHARLSON RİSK SKORU?

Uluslararası Hastalık Sınıflandırması’nın teşhis kodlarından birisi olarak kullanılıyor. Bu puanlama aşılama için değil hastalık için getirildiğinden kimlerin yüksek riskli olduğu ile ilgili birçok tartışmaya yol açacağı belirtiliyor. Bu endekste hamileler, aşırı kilolular ve iki yaş altındaki çocukların durumu da dezavantaj taşıyor.

0: Risk Yok.
1-2 puan: Hafif Risk
3-4 puan : Orta Risk
5 ve üzeri: Yüksek Risk

0 Grubu Covid’e Karşı Daha mı Şanslı ?

Sağlık

Kanadalı araştırmacılar tarafından yapılan iki ayrı çalışmada kan grubu “0” olan insanların yeni tip corona virüse (Covid-19) karşı daha az duyarlı olduğu ve ağır hastalanma risklerinin daha düşük olduğu belirtildi.

Blood Advantages adlı dergide yayımlanan çalışmaların sonucu, pandeminin başlangıcından beri ortaya atılan kan gruplarının Covid-19’un şiddetinde belirleyici olduğu teorisine yeni kanıtlar ekledi, ancak bilim insanları daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu açıkladı.

POZİTİF TEST EDİLEN 0 KAN GRUBU DAHA DÜŞÜK
Danimarka çalışması, Covid-19 testi pozitif çıkan 7 bin 422 kişiden sadece yüzde 38,4’ünün kan grubunun “0” olduğunu ortaya koydu. Buna karşın, A grubuna sahip olanların yüzde 44,4’ünün pozitif test edildiği belirtildi.

VENTİLATÖR İHTİYACI A VE AB GRUPLARINDA DAHA FAZLA
Diğer çalışmada ise Kanada’daki araştırmacılar, 95 ağır Covid-19 hastasını inceledi. Çalışmada, kan grubu A veya AB olanların, 0 ve B olan hastalara kıyasla yüzde 84 oranında daha fazla ventilatöre bağlanma ihtiyacı olduğu görüldü. 0 ve B grubunda ise entübasyon oranı yüzde 61 olarak açıklandı.

Kanada çalışması ayrıca, kan grubu A veya AB olanların yoğun bakım ünitesinde 4,5 gün daha uzun kaldığını buldu. Yoğun bakımda tedavi süresi 0 ve gruplarında ortalama 9 gün, A ve AB gruplarında ortalama 13,5 gün olarak ölçüldü.

“AYNI SONUCU GÖSTEREN TEKRARLANAN BULGULARA İHTİYACIMIZ VAR”
Vancouver General Hospital’da yoğun bakım doktoru olan Dr. Mypinder Sekhon, “Bir klinisyen olarak hastalara baktığımda ve onları sınıflandırdığımda aklımın bir kenarında bu çalışmalar duruyor. Ancak kesin yorum yapmak için, bilimsel çalışma alanında aynı sonucu gösteren tekrarlanan bulgulara ihtiyacımız var” fadelerini kullandı.

TEDBİRLERİ ELDEN BIRAKMAYIN: KAN GRUBUNUN BÜYÜK BİR ETKİSİ YOK
Bununla birlikte Sekhon, kan grubunun hastalığın seyrinde yaş ve önceki sağlık sorunları gibi diğer faktörler kadar önemli bir rol oynamadığını düşündüğünü belirterek, “Kan grubunuz A ise endişe etmenize gerek yok. Eğer 0 kan grubundaysanız da özgürce dolaşamazsınız. Tedbirlerinize her zaman uyun” dedi.

Danimarka çalışmasının kıdemli yazarı ve Güney Danimarka Üniversitesi’nde klinik profesörü olan Doktor Torben Barington ise insanların kan grubu ile Covid-19 arasındaki bağlantı konusunda gereksiz yere endişelenmemesi gerektiğini söyledi.

En Etkili Covid Aşısı Bu Olabilir

Sağlık

Almanya’da Berlin’deki Charite Hastanesi ve Alman Nörodejeneratif Hastalıklar Merkezi, “yüksek derecede etkili” bir antikor bulduklarını açıkladı. Açıklamada, antikor temelinde pasif aşı çalışmaları yürütüldüğü ve geliştirilmesiyle birlikte derhal koruma sağlayacağı bildirildi.

Aşı, hem corona virüslü hastalarda hem de koruyucu olarak sağlıklı kişilere uygulanabilecek.

Araştırma kapsamında corona virüs hastalığını geçirip iyileşmiş kişilerin kanından 600’e yakın farklı antikor alınarak ayrıştırıldığı, yüksek etki gösteren antikorların suni olarak çoğaltıldığı kaydedildi. Bu antikorların virüse tutunarak hücrelere sızmasını ve çoğalmasını önlediği belirtildi.

FARELER ÜZERİNDE DENENDİ

Kobay fareleri üzerinde yapılan deneylerde antikorların yüksek etki gösterdiği kaydedildi. Araştırma projesinin koordinatörü Jakob Kreye, “Antikorlar corona virüs bulaşının ardından verildiğinde farelerde semptomların hafif seyrettiğini gözlemledik. Koruyucu olarak kullandığımızda fareler hiç hastalığa yakalanmadı” dedi.

Charite Hastanesi de klinik deneyler için belirlenen antikorlardan üçünün büyük umut verdiğini belirtti. Aşı çalışmalarının Miltenyi Biotec şirketiyle yürütüldüğü, aşının hastaların tedavisinin yanı sıra hastalarla teması bulunmuş sağlıklı kişiler üzerinde de kullanılabileceği kaydedildi.

Açıklamada pasif aşıda aktif aşıdan farklı olarak hazır antikorların enjekte edildiği, bu antikorların bir süre sonra etkisini yitirdiği belirtildi. Aktif aşıya göre pasif aşının etki süresinin daha kısıtlı olduğunu belirten bilim insanları, diğer yandan pasif aşının derhal etki gösterdiğine, aktif aşıda etki görmek için beklenmesi gerektiğine işaret etti.