Harçlık ilk para eğitimi aracıdır. Bu fırsatı değerlendirin; Çocuk parayı evde öğrenir: Sizin parayla olan ilişkiniz çocuğunuzun para karakterinin oluşumunda en önemli etken.
Evinde ne görüyorsa (Dikkat! Duyuyorsa değil, görüyorsa dedim) onu öğreniyor. O sebeple çocuklarımıza verdiğimiz finansal eğitimin temelinde harçlık konusu yatıyor.
HARÇLIK NASIL OLMALI?
Çocuğunuza 6-7 yaşından itibaren harçlık verebilirsiniz. Ama düzenli olmaya dikkat edin. Çocuğunuz harçlığını her hafta aynı gün alacağını bilmeli. Vereceğiniz miktar da net olmalı ve bu harçlığı çocuğunuza verirken neleri kapsadığını da çok iyi anlatmanız lazım. Yani bu para ile tost ayran mı alacak yoksa kıyafetlerinden de mi sorumlu? Bütün bunlar çocuğa açıklanmalı. Çocuğunuz 13 yaşına geldiğinde aylık harçlık düzenine geçebilirsiniz.
HARÇLIK NE KADAR OLMALI?
Bu değişken bir konudur. Ailenin ekonomik durumuna, sosyal çevreye göre değişir. Bunları göz önüne alarak çocuğunuza harçlık miktarını aile değerleriniz doğrultusunda belirleyebilirsiniz. Bozuk para bulundurmanız iyi olur. Özellikle ilk harçlıklar haftada 1 TL ile başlayabilir.
MİKTAR NASIL BELİRLENMELİ?
Harçlık sorumluluk almayı ve çocuğun bireyselliğini destekler. Çocuğun değişen ihtiyaçlarına göre harçlık miktarı düzenleyebilirsiniz. Ama net olun! Hangi ihtiyaçlarını karşılamasını beklediğinizi açıkça söyleyin. Yani kıyafet mi alacak, yemek ve kitap parası da dahil mi? Anne baba olarak para ile ilişkiniz, tutumunuz, konuşmalarınız çok önemli. Unutmayın çocuklar sünger gibi. Örneğin; siz beş ayakkabı alırken ona “Sana bir tane” diyemezsiniz. Çocuğunuzla çekinmeden para konuşun, gerçekçi olun ama endişelendirmeyin.
Çocuğunuzdan hedeflerini belirlemesini isteyin ve öncelik sırası yapsın. Ayrıca bir bütçe oluşturması yönünde ona yol gösterin. Böylece hedeflerini bütçesine göre ayarlamayı öğrenir. Ve mutlaka birikim yapmayı da öğrenmesi gerek.
ÇOCUK PARAYLA NE YAPMALI?
Çocuğunuza paranın anlamını açıklayın. Onun bizi değerlerimiz doğrultusunda bir noktadan diğer bir noktaya taşıyan bir araç olduğunu bilmeli. (Para amaç değildir). Parayı üç ayaklı tabureye benzetebiliriz. Bir kısmını harcamak bir kısmını yarın için biriktirmek ve bir kısmını da paylaşmak gibi. Bir el alıyor ve bir el veriyor. Paylaşmayı çocuklarınızın aklına küçük yaşlarda yerleştirin. Ağaç hakikaten yaşken eğiliyor.
HARÇLIKLA CEZA OLMAMALI
Bazı aileler çocuklarını cezalandırmak için harçlığını keser. Bunu sakın yapmayın ama harçlık bedel ödemek açısından iyi bir şeydir. Evde bir şeye bilerek, isteyerek zarar verdiğinde bunu harçlığından kesmeliyiz. Her şeyin bir bedeli olduğunu öğrenmeli çocuk. İnsaflı olup takside de bağlanabilir. Burada amaç çocuğa geri bildirimde bulunmak.
TEŞVİK EDİN
Eğer “Harçlığım yetmiyor” diyorsa daha fazla para vermek yerine onu çalışmaya teşvik edin. Ev işlerine yardım etsin, komşu çocuklarına baksın ve bunun karşılığında para kazanmayı öğrensin. Unutmayın, çocuklar duyduğunu değil gördüğünü yaparlar. 13 yaş Önemli bir yaş. Eski dönemin 30 yaşı kadar zeki olduğuna emin ol.
HABER:HER YÖNÜYLE OKUL EKONOMİSİ (ÇARŞI-PAZAR EKONOMİ/NTV)